Stedelijke vervoersregio

Gemeenteraadslid Sam Voeten interpelleerde schepen Kennis over zijn wensdroom van een stedelijk vervoerbedrijf.

“Als we de modal shift willen doen slagen, dan is er een veel betere samenwerking nodig. Dat is met De Lijn en AWV vandaag zeer moeilijk”. Best een sombere uitspraak die schepen Kennis deed tijdens de opening van de P&R Linkeroever, en wel om twee redenen:

Ten eerste, het doet vermoeden dat de schepen eigenlijk niet langer gelooft in de haalbaarheid van de modal shift-doelstellingen. Of misschien weet de schepen meer dan ons? Dus we waren geprikkeld: “Wat schuilt er juist achter die uitspraak?” Is dat onwil van de administratie of eerder politieke onwil? Volgens ons dient een administratie nog steeds het publieke belang en voeren zij uit wat het beleid hen oplegt. Beleid uitgestippeld door drie partijen. wij zullen alleszins nooit een tegenstander van de modal shift zijn.

Ten tweede: het samenwerken tussen verschillende partners die eigenlijk allemaal aan hetzelfde zeel zouden moeten trekken loopt te stroef. Dat er een aantal zaken niet lopen zoals het hoort, dat de machine soms hapert, klopt zeker. Het uitblijven van een combiticket is inderdaad een jammere zaak en ook met de gebrekkige signalisatie naar de P&R’s werden we zeer recent nog geconfronteerd tijdens de eindejaarsperiode en de oranje invasie. Maar het halen van bijvoorbeeld de modal split is expliciet opgenomen in het Antwerpse bestuursakkoord, de beleidsnota van de Vlaamse minister van Mobiliteit én in het Vlaamse regeerakkoord. We denken ook wel dat we kunnen stellen dat de Vlaamse Regering zeker oog heeft voor grootstedelijke problematieken, kijk maar naar de investeringen in Oosterweel. Loopt dat allemaal slecht dan?

De voorbije 8 jaar was de partij die de Vlaamse minister van Mobiliteit leverde, ook een deelnemende partij van het stadsbestuur. Respectievelijk N-VA en Open Vld. En nu werkt dat ineens niet meer. Zo zegt de schepen dat hij teleurgesteld is over 2015, toen hij voorstelde P&R’s te bouwen en dat de administratie, zowel De Lijn als AWV, niet meewilden. Zijn dat dan zo’n autonome superorganisaties waar Ben Weyts compleet niets over te zeggen had? En nu geeft diezelfde schepen Kennis dan te kennen een stedelijk vervoersbedrijf meer genegen te zijn.

Op zich is dat geen nieuw idee, dit werd ook al een keer in 2018 gelanceerd. Het haalde toen zelfs wat Nederlandse pers, het nieuwe doelpubliek van deze schepen zowaar, want ook rond de oververhitting door Nederlandse corona-dagtoeristen ging hij het liever daar uitleggen, dan hier maatregelen te treffen. Ondertussen heeft de Vlaamse fractieleider van de liberalen zich ook positief uitgesproken, de lokale Antwerpse VLD is vermoedelijk ook een voorstander.

Een uitvoerder voor dit stedelijk vervoersbedrijf heeft hij ook al: Lantis, in essentie een infrastructuurbedrijf. Ze zouden dan een coördinerende rol krijgen in het beheer van sporen, wegen, P&R’s, fietspaden en bewegwijzering. Van Antwerpen maakt de schepen dan de pilootregio om dit idee te testen. Het is alleszins een nieuwe, extra organisatie binnen het bestaande lappendeken van bevoegdheidsniveaus.

We gaan er voor het gemak van uit dat dit niet zomaar een ballonnetje is. Beleid voeren is geen expansiedrang – hoewel –  en het mag ook niet te doen zijn om machtsconcentratie. Nu, de annexatie van Borsbeek is nog iets anders dan het regelen van regionale mobiliteit. Openbaar vervoer houdt bijvoorbeeld niet aan de (stads)grenzen op. Veel lijnen komen van buiten de stad, gaan door de stad, en er weer uit. Antwerpen is geen eiland, ook al zouden sommigen dat graag willen. En zelfs met een eigen vervoersautoriteit, moet je nog steeds afstemmen. Nu de Oosterweelwerken ook volop lopende zijn en onze stad in volle transitie is, hebben we onze twijfels of het dit nu is waar u al uw energie in moet steken. De energie die u hierin steekt, bent u kwijt voor andere uitdagingen. En er zijn er wel wat.

De essentie is nochtans simpel: mensen hebben nood aan een functioneel openbaar vervoer en kwalitatief wegbeheer. Wie dat doet, maakt hen niet uit. Maar de laatste jaren wordt er wel erg vaak geschoven van het ene niveau naar het andere. Van lokale vervoersbedrijven naar een Vlaams vervoersbedrijf, naar de oprichting van regio’s binnen afgeschafte provinciale werkingen, met vervoersregioraden en nu binnenkort mogelijk de verregionalisering van bussen en trams.

Tegelijk zakken ook de tevredenheidscijfers van het openbaar vervoer stelselmatig en krijgt niemand echt dat betere openbaar vervoer dat men verdient. Moeten we nu nog een keer gaan versnipperen? Het lappendeken nog complexer maken? Nochtans zijn er voldoende hete hangijzers. Oosterweel en het Toekomstverbond succesvol maken. Zwarte kruispunten aanpakken. Schoolomgevingen veiliger maken. Circulatie herbekijken om tot minder conflicten te komen. Kortom: onze mobiliteit herdenken.

Wij zijn voorstander van daar de energie in te steken. Focus op de inhoud, niet op de vorm. En werk daar waar het moet samen. Dat is ook wat de Antwerpenaar verwacht.

Sam Voeten

Trotse tweelingpapa. Geboren in ‘t district van tram 3. Al 30 jaar Antwerpenaar.