Meer leefloners aan het werk, mits aangepaste begeleiding

Vlaanderen telt meer dan 40.000 leefloners, mensen die via het OCMW een uitkering ontvangen. Er bestaat al een federale omzendbrief die leefloners verplicht om zich in te schrijven bij de VDAB om ze zo sneller op weg naar een job te helpen. Maar dat kan beter want van de meer dan 40.000 Vlaamse leefloners vindt slechts 22,5 procent werk na één jaar.

Niet alle leefloners zijn gekend bij de VDAB, bijvoorbeeld studenten of mensen die nog echt té ver van de arbeidsmarkt staan. Maar van de groep leefloners die gekend zijn bij de VDAB, zo’n 56 procent van alle Vlaamse leefloners, is 40 procent na één jaar aan de slag. Ook iets meer dan de helft van de Oekraïense vluchtelingen met een equivalent van een leefloon (in totaal zo’n 17.000) zijn vandaag al bij de VDAB ingeschreven. Er zijn echter sterke verschillen in de activering van deze leefloners per lokaal bestuur. Vaak worden leefloners niet alleen door VDAB geactiveerd, maar nemen de OCMW’s ook hun rol op bij de begeleiding. Daarom voorziet de Vlaamse regering nu een premie van 1.000 euro voor de gemeenten per geactiveerde leefloner boven het Vlaamse gemiddelde. Een gemeente kan dit met of zonder VDAB doen.

Mijn vragen in de gemeenteraad gingen o.a. over de recente cijfers van  het aantal leefloners in Antwerpen en of wij boven het Vlaams gemiddelde zitten. Blijkbaar heeft de stad een goede reputatie in het activeren van leefloners en 71,5% is ingeschreven bij de VDAB, terwijl het Vlaams gemiddelde 56% is. De dossieruitwisseling en de samenwerking met de VDAB kan echter beter. Er wordt gewerkt aan een conceptnota voor een trekkingsrecht van 25%. De stad wilt nog beter inzetten op de afstand tot de arbeidsmarkt.

Verder uit ik mijn bezorgdheid rond de situatie van de Oekraïense vluchtelingen. Hoe loopt hun begeleiding naar werk en hoeveel zijn er doorgestroomd naar de VDAB. Blijkbaar weten Oeikraïense vluchtelingen sinds augustus 2022 dat ze zich moeten inschrijven. 85% heeft zich in Antwerpen inmiddels aangemeld, terwijl dat dat in Vlaanderen slechts 15 % is. De stad heeft ervoor gekozen om 400 equivalente leefloners zelf te laten doorstromen en 67% van hen is aan het werk. Er zijn 3252 dossiers goedgekeurd en 1650 daarvan zitten nog steeds in de leeflonersregeling.