Tussenkomst begroting 2023

De voorbije legislatuur hebben we altijd constructief oppositie gevoerd. We zijn deze legislatuur zelfs met een voorzichtige onthouding gestart op wat dit bestuur wilde verwezenlijken. Want jullie hadden in dat bestuursakkoord aardig wat ambities die ook in ons Cd&v-verkiezingsprogramma stonden. Het mag gezegd worden, een paar keer vonden we jullie als partner om een aantal van onze voorstellen te realiseren. Een daklozentelling, het investeren in onze nightlifescene, een begin van rolstoeldeelfietsen, het bannen van gokkantoren in de nabijheid van scholen, en de uitrol van de EDC-kaart. Het zijn een paar voorbeelden van zaken waar we als CD&V voor de Antwerpenaar het verschil hebben kunnen maken. Maar we hadden graag gezien dat er méér werd geluisterd naar onze voorstellen. Want de uitdagingen waar we als stad Antwerpen voor staan, blijven ook na al de crisissen die we doormaakten, niet min. En het is pas in tijden van crisis dat een bestuur wordt uitgedaagd om keuzes te maken. Het werd langzaam duidelijk dat dit niet altijd keuzes waren die wij zouden maken. Deze laatste begrotingsronde is een goed moment om even terug te blikken.

Zijn de ambities uit het bestuursakkoord waargemaakt? Is er tegemoet gekomen aan de vele uitdagingen die onze stad kent? Of is het dit dan? Is het dit wat we van dit stadsbestuur mochten verwachten? Of kon er meer? Kon het anders?

• Een leefbare stad is een groenere stad. Is de stad nu groener geworden? Ja, er is soms groen bijgekomen in onze verharde stadsomgeving en bij nieuwe projecten. Maar staan we nu echt veel verder? Hebben we nu een binnenstad waarbij elke Antwerpenaar dicht bij zijn deur een groen buurtparkje vindt? Versnipperd is er wat aan ontharding en tegelwippen gedaan. Hoeveel speelplaatsen werden er vergroend? En groendaken? Wij pleitten destijds voor 15% ontharding. Ik denk dat u niet durft berekenen hoeveel procent u heeft onthard. Geraakt u aan 5%? Heel wat kansen werden ook niet benut. Het Spoorpark, Loodswezen, de Stuivenbergsite, de uitwerking van leefbaarheidsprojecten, het zijn allemaal projecten geworden zonder vervaldatum.
• Een leefbare stad, is ook een betaalbare stad. Is de stad nu betaalbaarder geworden? Helemaal niet. Voor ons is dit één van de belangrijkste werven. Want een jong gezin moet toch een betaalbaar huis kunnen vinden? Die stadsvlucht van tweeverdieners moet je toch gekeerd krijgen? Gemiddelde woningprijs in Antwerpen anno 2023? € 325.000… Dan verwacht je toch dat dit stadbestuur drastisch bijstuurt en haar ambitie voor betaalbare woningen opschroeft? We hebben hier nooit een koerswijziging gezien.… . Vreemd toch, want we hebben die werkende tweeverdieners nodig, dat herhaalde schepen Kennis vorige week nog.
  • Ja, er is een Antwerps woonmodel opgemaakt. Maar waar zijn de concrete doelen en realisaties?
  • Behalve de Fierensblokken leek het veeleer op aankondigingspolitiek.
  • We waarschuwden van bij de start dat er 20.000 mensen op de wachtlijst voor sociale huisvesting stonden. Coalitiepartner Vooruit beloofde er 10.000 sociale woningen bij te willen. De gezamenlijke ambitie werd verlaagd naar 5.000 nieuwe of gerenoveerde woningen. En zelfs dat werd niet gerealiseerd. We zitten in Antwerpen ondertussen op 40.000 gezinnen op de wachtlijst… beschamend. Daarom hadden we graag méér echte urgentie-ingrepen gezien om deze wachtlijsten weg te werken én betaalbaar wonen ook de private huisvestingsmarkt mogelijk te maken.
• Een leefbare stad, is een mobiele en verkeersveilige stad. Is de stad nu mobieler en veiliger geworden? Ik vrees ervoor. De belofte was: weg uit de mobiliteitswurggreep, op naar een veiliger, duurzaam en multimodaal systeem. Is dat gelukt?
  • Tijdens corona waren de stappers en trappers Keizer. Het was de best denkbare showcase dat een stad met minder auto’s gewoon veel leefbaarder is. Maar na corona werd de auto terug Koning. Zolang de automobilist niet écht verleid wordt om aan de rand van de stad een andere keuze te maken dan de stad in te rijden, zal de verkeersdruk blijven bestaan.
  • Jullie kondigden aan ongebruikte premetrostations in gebruik te zullen nemen. De doorstroming van de trams te verbeteren. Is het stadsnet nu versterkt? Er werd geen enkel premetrostation in gebruik genomen. Voor de broodnodige heraanleg van de Turnhoutsebaan kwam enkel Vlaanderen met een initiatief. Dat deed ze ook voor het veer. Voor de rest werd er vooral veel gekibbeld met Vlaanderen.
  • De ongevallenstatistieken van de zwakke weggebruiker gaan niet omlaag. Er wordt uitgepakt met een ongezien investeringsritme. Maar hebben al deze investeringen geleid tot minder ongevallen, en tot conflictvrije kruispunten overal waar nodig? Is de stad verkeersveiliger? De cijfers zeggen van niet.
  • De voetpaden liggen er soms erbarmelijk bij. Districten mogen vooral niet investeren. Ondertussen liggen sommige straten steeds opnieuw open voor nutsvoorzieningen. Dat stoort de Antwerpenaar mateloos. Een non-stop werfzone. Je moet in deze stad maar eens minder mobiel zijn.
• Een leefbare stad, is een propere stad. Is de stad nu properder geworden? Helaas… sluikstort en zwerfvuil blijft boomen. Ook hier alarmerende cijfers. Vorig jaar haalden de stadsdiensten bijna 16.000 ton zwerfvuil en sluikstort op. Het was in sommige wijken nog nooit zo vuil. Dat zeggen heel wat Antwerpenaren en geëngageerde bewoners die zelf dan maar aan de slag gaan met borstel en blik. Er werden wel extra mensen aangeworven. Maar het wil maar niet lukken om het tij te keren. We kwamen met tal van positieve suggesties: maar de sorteerstraatjes werden stopgezet, statiegeldautomaten hebben geen kans gekregen en de Lentepoets werd buiten gekeerd. Er werd zelfs een recyclagepark gesloten.
• Een leefbare stad, is een warme en hechte stad. Is er dan misschien meer ingezet op verbindende projecten? Het was meerdere keren pijnlijk om zien hoe jullie cultuur hebben herleid tot een maatschappelijk weinig waardevolle en relevante opdracht. Projectsubsidies werden geschrapt. Het ondersteunen van jonge kunstenaars is volgens dit bestuur geen prioriteit. Ook de stadsdichters mochten ondertussen beschikken. Jullie bespaarden ook op organisaties en op het middenveld. Jullie ontnamen het professioneel jeugdwerk bijna 15% van hun personeel. Zonder voorafgaande dialoog. Dat is voor ons geen overtollig vet meer wegsnijden, maar snijden in het vlees van ons sociaal weefsel. Voor ons is het helder. Deze organisaties moeten gekoesterd worden. De indexering voor elk beleidsdomein zou verplicht moeten zijn, maar het bleef een keuzevakje bij elke schepen.
• Een leefbare stad, is een stad die nabij is, die dicht bij haar burgers staat. Is de stad nu toegankelijker geworden? De stad gooide haar dienstverlening grondig om. Er kwamen 4 regio-loketten (Deurne, Merksem, Antwerpen en Wilrijk) en 6 stadsloketten (Berchem, Berendrecht-Zandvliet-Lillo, Borgerhout, Ekeren, Hoboken en op Linkeroever) met heel beperkte openingsuren. Voor de stadsloketten in de districten betekende dit een halvering van de openingsuren. Een vreemde keuze, want de wachttijden liepen op heel wat plekken al eerder ontzettend op. Even op het districtskantoor een reispas aanvragen is een marteling geworden voor de Antwerpenaar. In Borsbeek heb je een pas na 2 weken, in de districten loopt dat soms op tot 3 maanden. Behalve de afbouw van de dienstverlening, kwam er ook een verplichte digitalisering terwijl veel mensen niet mee kunnen. Een kille keuze voor een loketwerking op afstand. Wij zouden kiezen voor een warme loketwerking, dichtbij de inwoners. Ook in de politiewijkkantoren werden beperkte contacturen ingevoerd en sommigen verdwenen volledig. Die lokale politiewerking, die nabijheidspolitie verdween. Terwijl ze juist cruciaal zijn in het weefsel van onze wijken, buurten en straten. Vergelijk het met een ladder, elke trede daarin is van belang, en de onderste treden van een ladder zijn ook de breedste, die zijn essentieel. In jullie aanpak, en dat zeggen we al heel lang, missen we die brede maar cruciale treden, de treden van een nabije politie. Die onderste treden van politiewerking zijn weggehaald, de ladder is niet meer stabiel.

Na zes jaar kunnen we terugblikken en moeten we zeggen: is dit het dan? Veel groener, verkeersveiliger, properder, betaalbaarder, hechter, is onze stad niet geworden. Na zes jaar bestuur kan een jong gezin niet zeggen dat ze gemakkelijker een betaalbare woning vinden. Na zes jaar bestuur kan een fietsmama bezwaarlijk zeggen dat ze haar kind veiliger naar school kan brengen. Na zes jaar bestuur laveren senioren nog steeds door opengebroken straten of straten die er vaak vuil bij liggen. Elk jaar vroegen we jullie wat dit bestuur deed en doet om mensen en organisaties zo goed mogelijk te wapenen tegen de problemen die op hen afkomen. We zagen en zien dat er veel kansen zijn bleven liggen. En we stellen jaar na jaar vast dat er niet wordt bijgestuurd. Ook nu zien we geen grote verschuivingen. Maar, de investeringsagenda, die moet en zal uitgevoerd worden. We zien dat ook nu weer gebeuren. Daar zijn nog vele miljoenen voor te vinden, ook via leningen. Er komt een ongeziene versnelling om dit nog allemaal door te duwen. Het voelt toch wat wrang met de discussies van vorig jaar in het achterhoofd. Moest er vorig jaar niet fors bespaard en gesnoeid worden? Bij cultuur, bij jeugd, … Waarom steek je dan nu geen tandje bij in al die beleidsdomeinen die al zo lang in moeilijk vaarwater zitten? Waarom ook niet extra investeren in een meer en nabije dienstverlening? Kortom, dit bestuur investeert dus wel, maar verbindt niet. Er is cement tussen de stenen gestoken, maar niet tussen de mensen… . Het perspectief voor een groenere, mobielere, verkeersveiligere, properdere stad dat werd geschetst aan het begin van de legislatuur, zien we toch niet. Ook niet in deze laatste begroting. En dus zullen we die ook niet goedkeuren.

Herbeluister hier.