Een begroting zonder zorgen

2020. Een jaar om héél snel te vergeten. De grootste gezondheidscrisis in 100 jaar. De wereld werd op een ongeziene manier door elkaar geschud. Dan kwam er, even, een moment waarvan we dachten: “Oef, we gaan er beter en sneller doorkomen dan verwacht.” Maar we werden al snel met onze voetjes opnieuw op de grond gezet. Uitgerekend in de provincie Antwerpen, waar het de gouverneur was die aan de noodrem trok. Met de kennis die we vandaag hebben, weten we dat dergelijk vroegtijdig – maar onpopulair optreden – meer dan aan de orde was om erger te voorkomen.

De impact van deze crisis vertaalt zich op vele vlakken. Mensen hebben het moeilijk. De werkloosheid neemt toe, schoolachterstand stapelt zich op. De momenten waarop we ons kunnen ontstressen zijn beperkt. We hebben reeds van heel wat horecazaken afscheid moeten nemen, er zullen er nog volgen. Ook de retail zal niet gespaard blijven. Mensen liggen ook in de knoop met zichzelf. Door deze verplichte, collectieve stilstand, vraagt men zich af: “Ben ik wel goed bezig?”. En die vraag, beste collega’s, beste schepenen… Die vraag, die wordt niet door het stadsbestuur gesteld.

De grootste crisis die elk van ons ooit zal meemaken. Daarin bevinden wij ons nu. Maar ik heb elke commissie gevolgd of herbeluisterd en het was o-ve-ral hetzelfde monotone geluid. Geen zelfreflectie of het beleid van vandaag de situatie van morgen nog dient. Geen enkele koerswijziging omdat de kaarten helemaal anders liggen en we voor lange tijd nog naweeën zullen hebben. Gewoon het verkondigen van de boodschap dat er niets verandert in een maatschappij die in haar fundament een verandering zal doorgaan. In 2021 zal alles weer zoals vroeger zijn, zo blijkt uit de cijfers. Er wordt wat bijgesteld in de inkomsten door een lagere werkzaamheidsgraad (30milj) en er blijft nog wat noodrantsoen over van de coronamaatregelen. Maar van voortschrijdend inzicht en de kansen om uit deze crisis te leren en nu bij te sturen, hebben we niks terug gevonden. Never waste a good crisis zou je dan denken, maar bij jullie klinkt: business as usual.

We hoopten vanavond dus op wat extra smaak. Dat jullie kompas, zoals schepen Kennis het zo mooi verwoordde vorig jaar, bijgestuurd zou worden. Maar jullie blijven bij enkele fundamentele keuzes die we zelf niet zouden maken. Keuzes waar we jullie vorig jaar ook al alternatieven rond voorstelden. U herinnert het zich nog wel, het verhaal over de uitdagingen en prioriteiten van een gewoon Antwerps gezinnetje. Laten we eens kijken hoe het hen afgaat en op welke manier u hen tegemoetkomt.

• De coronacrisis deed de vastgoedmarkt niet verhitten, maar ontploffen. Gemiddelde woningprijs in Antwerpen? €316.474… Dus het stadscollege stuurt drastisch bij en schroeft haar ambitie voor betaalbare woningen op? Geen spoor van dergelijke koerswijziging te bespeuren…
• Het kaartje van de Gazet Van Antwerpen gezien over de staat van onze voetpaden? De lage investeringsgraad, de beperkte middelen voor de districten, het begint meer en meer zijn tol te eisen. Vorig jaar zei ik het nog. Het eerste waarmee je als burger wordt geconfronteerd zijn uw voetpaden. Awel, we wandelen er zelfs amper over, want we mochten en mogen niet. Nu is het moment om te investeren, de stoepstenen kruipen letterlijk uit de grond.
• Het zwerfvuil boomt. Het was in sommige wijken nog nooit zo vuil getuigen diverse bewoners. Maar de sorteerstraatjes werden stopgezet en de Lentepoets hebben we buitengekeerd. Het was misschien de moment om zo’n initiatieven die burgerzin en sociale controle voeden opnieuw in te voeren.
• De grote ommezwaai naar een echte fietsstad… die blijft hangen in beperkte budgetten en dito ingrepen. Het is goed dat we op zich veel fietsers hebben, begrijp ons niet verkeerd. Maar onderliggend scoren we nog steeds erg slecht op fietsveiligheid en fietsinfrastructuur, voornamelijk de wegkwaliteit.
• Zelfs van de zaken die het college wenst te doen, weten we eigenlijk nu al dat we van 1 belofte op de 3 weten dat ze niet zal waargemaakt worden. Dat zeggen wij niet, dat zegt uw eigen Inspectie Financiën als ze de realisatiegraad monitort. Maar geen erg hoorden we op alle banken. We schuiven dat een beetje op, dat is allemaal niet verloren. Maar veel van die projecten zijn langlopend en daar heb je die legislatuur echt in zijn volledigheid nodig om tot een eindresultaat te komen. Krijgt u dat geklaard tegen het einde van de rit? Het is nu het moment om bij te sturen waar nodig, niemand zal u dat ook kwalijk nemen. En anders stellen we vast dat er veel beloofd is, dat niet kan waargemaakt worden.
• Zijn wij klaar om de logistieke uitdaging van een brede vaccinatiestrategie aan te gaan? Er werd 2,5 miljoen euro voor gezondheidszorg opzij gezet, inclusief het COVID-testdorp. Is er überhaupt wel aan gedacht dat dit prijskaartje wellicht fors omhoog zal gaan?

Kortom dit college scoort bijzonder slecht qua luisterbereidheid. Al is het niet allemaal kommer en kwel. Het hoeft niet altijd het geluid van We zijn bijvoorbeeld verheugd over de snelle ingrepen en participatieve aanpak van schepen Meeuws. Hij bewees zowel in de coronacrisis als bij de aanpak van de Staten-Generaal alvast bereid te zijn, zijn botten aan te trekken en met het werkveld aan de slag te gaan. Dat stemt ons tevreden.

Misschien toch ook nog even over terug naar corona en de budgettaire ingrepen die jullie daar bij benoemen. De minderinkomsten door een dalende werkzaamheidsgraad zullen oplopen tot 30milj over de periode 2020-2025. Dat is uiteraard een bijzonder voorbarig cijfer. Laat ons hopen dat dit naar onderen mag bijgesteld worden, maar laat ons uitgaan van worst case. De klappen gaan blijven komen. Hoe gaat de stad dat opvangen?

Er blijft nu een pakket noodmaatregelen over van 17,4 miljoen waarvan men 9 miljoen reserveert voor een eenmalige injectie van de koopkracht. Ik ga de vraag toch opwerpen. Is geld pompen in koopkracht de meest voor de hand liggende maatregel als we ramen dat er door minder werkende Antwerpenaars 30 miljoen aan minderinkomsten worden geraamd? Heeft elke stedelijke medewerker nood aan 300 euro bestedingsbudget of houden we dit fonds beter niet als goede huisvader opzij om onze lokale werkgelegenheid te boosten. Investeer. Dat is de manier om de werkgelegenheid te ondersteunen. Moeten we onze lokale middenstand niet op een meer structurele manier te ondersteunen? Hoeveel horecamanagers zijn er extra aangeworven om het aanklampend beleid te voeren dat nodig is? We klagen over de bol.coms van deze wereld. Waar staan we met de digitalisering van onze lokale middenstand? De helft van de ondernemers is mentaal en financieel uitgeput.  Wij zijn een internationale stad. Om dat terug aan te zwengelen, hoe toekomstgericht zijn wij deze budgetten aan het investeren?

U begrijpt dat we dit alles nog steeds niet kunnen steunen.